Η Βιολογία της Νηστείας

Για χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος τρεφόταν με αυτά που παράγει η φύση το καλοκαίρι και το φθινόπωρο και αποθήκευε λίπος, το οποίο κατανάλωνε τον χειμώνα, όταν έτρωγε λιγότερο, αφού η φύση δεν παράγει. Όταν υπάρχει περίσσεια τροφής στον οργανισμό, αυτή καίγεται με τρόπο που δεν συμφέρει ενεργειακά. Αντιθέτως, η έλλειψη τροφής, ενεργοποιεί άλλα συστήματα και είναι πολύ πιο αποδοτική στην παραγωγή ενέργειας. Αυτή η πολύ σημαντική αλλαγή ονομάζεται στην βιολογία «μεταβολική αλλαγή» (metabolic shift) και έχει ιδιαίτερα ευεργετική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό.

Η ηθελημένη στέρηση τροφής στην εποχή μας (νηστεία) μιμείται την έλλειψη τροφής που αντιμετώπιζε ο άνθρωπος για χιλιάδες χρόνια και τον βοηθά σήμερα να πλησιάσει πιο κοντά σε βιολογικές καταστάσεις, που κάποτε του ήταν οικείες και τον βοηθούσαν να είναι και να παραμένει υγιής. Πώς επιδρά λοιπόν η νηστεία στην φυσιολογία μας, τι γνωρίζουμε σήμερα για αυτό βιοχημικά, πώς επιδρά το φαινόμενο σε διάφορες νόσους, όπως ο καρκίνος, ο σακχαρώδης διαβήτης, το μεταβολικό σύνδρομο, οι νόσοι του καρδιαγγειακού και του νευρικού, ή πώς επιδρά στο φαινόμενο της γήρανσης;

Ο Δημήτρης Κουρέτας γεννήθηκε στα Προσφυγικά της Πάτρας το 1962. Σπούδασε Φαρμακευτική στην Πάτρα και στη συνέχεια πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα στη Βιοχημεία από το Χημικό Τμήμα του Α.Π.Θ. Από το 1990-1992 εργάστηκε ως ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του Harvard στη Βοστώνη. Σήμερα είναι Καθηγητής Φυσιολογίας Zωικών Oργανισμών και Τοξικολογίας και διευθυντής του ομώνυμου εργαστηρίου, στο τμήμα Βιοχημείας – Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ζει στη Λάρισα. Ερευνητικά εργάζεται στον τομέα της μελέτης των μηχανισμών αλληλεπίδρασης διατροφικών στοιχείων με τον οργανισμό σε μοριακό επίπεδο, ειδικά σε περιπτώσεις άσκησης. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 180 άρθρα σε διεθνή έγκυρα περιοδικά.

Ήταν εμπειρογνώμονας στην Ε.Ε. στην τεχνολογική πλατφόρμα «Food for life» για την περίοδο 2007-2013 και την περίοδο 2014-2020. Είναι Associate Editor του περιοδικού διατροφικής τοξικολογίας Food and Chemical Toxicology. Η δουλειά του στην καινοτομία των τροφίμων έχει βραβευθεί στην Ελλάδα και στην Ε.Ε.. Το 2013-2014 ήταν αναπληρωτής Πρύτανη στο Π.Θ. και από το 2018 μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων της Commission για χημικές και διατροφικές κρίσεις. Από τον Ιανουάριο του 2019 είναι μέλος της Παγκόσμιας Ακαδημίας Επιστημών.